Suriye’de 61 yıllık Baas ve 54 yıllık Esed diktatörlüğünün yıkılmasının akabinde rejimin kirli çamaşırları bir bir ortaya çıkmaya devam ediyor. İngiliz Financial Times (FT) gazetesinin haberinde, Suriye’deki Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed’in, 2018 ve 2019’da Rusya’ya yaklaşık 250 milyon dolar nakit kaçırdığı belirtildi. FT’nin incelediği 2012’den sonrasını kapsayan kayıtlara dayandırdığı haberde, memleketler arası yaptırımlar nedeniyle döviz kahrı çekilen ülkede Esed’in, Mart 2018’den Eylül 2019’a kadar yapılan 21 farklı uçuşla yaptırım altındaki Rus bankalarına yatırılmak üzere başşehir Moskova’ya döviz yolladığı aktarıldı. Esed rejiminin Rusya dahil olmak üzere birçok ülkeye milyarlarca dolar para çıkardığı kestirim ediliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 2022 tarihli raporuna nazaran, Esed ailesinin malvarlıkları en az 1 milyar dolar, en fazla ise 12 milyar dolar pahasında olabilir.
Suriye’den yapılan uçuşlarda, yaklaşık iki ton yükü bulan yaklaşık 250 milyon dolar bedelindeki banknotların, Moskova’daki Vnukovo Havalimanı’na gönderildiği kaydedilen haberde, devrik rejimin merkez bankasıyla Rus bankaları ortasında 2018’den evvel nakit transferi olmadığı aktarıldı.
Haberde, para transferlerinin, Esed’in akrabalarının Rusya’da ortalarında en az 20 lüks dairenin bulunduğu gayrimenkulleri gizlice satın aldığı iki yıllık devirde yapılmasına dikkati çekildi.
Uluslararası ticaret bilgi şirketi Import Genius’ta belirtilen Rus ticaret kayıtlarının da incelendiği haberde, 13 Mayıs 2019’da rejimin merkez bankasından gönderilen 100 dolarlık banknotlardan oluşan 10 milyon doları taşıyan bir uçağın Vnukovo’ya indiği söz edildi.
Haberde, kayıtlara nazaran rejimin Rusya’ya, Şubat 2019’da da 500’er avroluk banknotlar halinde yaklaşık 20 milyon avro daha sevkiyat yaptığı belirtilirken, Mart 2018’de rejimin, ABD’nin yaptırım uyguladığı Rus bankası “TsMR Bank”a da 2 milyon dolar taşıdığı kaydedildi. Ayrıyeten, 2018 ve 2019’daki para sevkiyatlarının, Rusya devlet savunma sanayi şirketi Rosoboronexport tarafından denetim edilen “The Russian Financial Corporation Bank” (RFC Bank) isimli bankaya teslim edildiği aktarıldı.
Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye’ye uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılması davetinde bulundu. Açıklamada, “Suriye’ye uygulanan yaptırımlar, Mart 2011’den bu yana Esed rejiminin Suriye halkına karşı işlediği ağır ihlalleri durdurmada Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun başarısızlığının bir sonucu olarak uygulanmıştır” tabiri kullanıldı. Rejimin çökmesiyle Suriye’deki tablonun kıymetli ölçüde değiştiğine belirtilen açıklamada, bu yaptırımların artık caydırıcılık, cezalandırma ve siyasi değişim aracı olma münasebetini kaybettiği vurgulandı. Yaptırımların sürdürülmesinin mültecilerin ve yerinden edilenlerin geri dönüşünün önünde büyük mani teşkil ettiği, BM ve sivil toplum kuruluşlarının eforlarını sekteye uğrattığı kaydedildi.
Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed’den ilk açıklama dün geldi. Yazılı açıklamada, Beşşar Esed, Lazkiye’deki Rus üssüne geçtikten sonra Rusya’ya kaçtığını doğruladı. “Rus dostlarımla koordineli bir formda Lazkiye’ye hareket ederek oradan muharebe operasyonlarını takip ettim” diyen Esed, “Sabah Hmeymim üssüne vardığımda, kuvvetlerin tüm muharebe sınırlarından çekildiği ve son ordu mevzilerinin düştüğü, o bölgedeki saha durumunun kötüleşmesinin arttığı ve Rus askeri üssüne yönelik atağın insansız hava araçlarıyla artırıldığı anlaşıldı” sözlerini kullandı. Esed, “Moskova, üsteki askeri kademeden 8 Aralık Pazar akşamı Rusya’ya derhal tahliye sağlanması için çalışmalarını istedi” diyerek Moskova’ya kaçışını doğruladı.